Historia plastiku – lata boomu gospodarczego
14 stycznia, 2024Nowe tworzywa plastikowe produkowane z myślą o recyklingu
14 stycznia, 2024W poprzednim artykule przyjrzeliśmy się, jak w latach 60. plastik zaczął masowo wchodzić do powszechnego użytku, rewolucjonizując nawyki i wygląd naszych domów. W kolejnych latach główne zastosowanie tworzyw sztucznych przesunęło się w bardziej technologiczne obszary, gdzie tworzywa są wykorzystywane do tworzenia zaawansowanych komponentów, wiele z nich możliwych tylko dzięki ich wykorzystaniu.
Wówczas odkryto tzw. technopolimery, czyli materiały plastikowe o cechach fizycznych i mechanicznych (sztywność, giętkość, obrabialność, odporność na wysokie temperatury, obciążenia i starzenie się) tak bardzo zbliżonych do metali, że zastępują je w wielu dziedzinach. Zaczęła się więc nowa rewolucja, być może mniej widoczna dla ogółu społeczeństwa, ale umożliwiająca osiągnięcie poziomu innowacyjności przemysłowej bez precedensu w XX wieku.
Dziś znamy i wykorzystujemy różne rodzaje technopolimerów:
- Polimetylopenten – stosowany głównie do produkcji sprzętu medycznego i artykułów laboratoryjnych, ponieważ jest odporny na wysokie temperatury sterylizacji i całkowicie przezroczysty;
- Poliamidy – wysokiej wydajności tworzywa termoutwardzalne, o wysokiej odporności na wysokie temperatury, nawet przez długi czas i zużycie. Są wykorzystywane do komponentów w silnikach samochodowych czy do kuchenek mikrofalowych;
- Polioksymetylen lub żywica acetalowa – bardzo wytrzymałe i odporne na wilgoć, stosowane jako materiał izolacyjny w różnych sektorach przemysłowych, w tym w przemyśle spożywczym;
- Poli(tlenek etylenu) – materiał odporny na ciepło i substancje chemiczne, używany do produkcji podzespołów komputerowych, paneli słonecznych i innych zastosowań;
- Jonomery – używane do pokrywania piłek golfowych, półprzepuszczalnych membran i taśm klejących;
- Polisulfon – bardzo wytrzymały termoplastyczny materiał, używany jako dielektryk w kondensatorach i do produkcji membran sztucznych. Ponieważ jest nietoksyczny, jest również stosowany w produkcji butelek dla niemowląt i pojemników na żywność;
- Poli(siarczek fenylenu) – ze względu na jego wysoką odporność na parę wodną, substancje chemiczne i wysokie temperatury, używany jest do produkcji komponentów dla przemysłu motoryzacyjnego, części elektrycznych i elektronicznych, a także urządzeń AGD;
- Polietylenotereftalan – żywica termoutwardzalna używana do produkcji części elektronicznych, elementów elektrycznych czy części samochodowych. Jeśli jest wzmocniony, może być stosowany w przełącznikach, gniazdach, cewkach i uchwytach;
- Poliwęglan – powszechnie stosowany do produkcji kasków kosmicznych dla astronautów, tarcz kuloodpornych i materiałów antywstrząsowych. Jest również używany do produkcji szkieł okularowych i aparatów fotograficznych.
Plastik był z pewnością jednym z najważniejszych odkryć minionego wieku i zdecydowanie przyczynił się do społecznego i gospodarczego rozwoju ostatnich dziesięcioleci. Jego cechy takie jak wytrzymałość, elastyczność, bezpieczeństwo i wygoda były kluczowe dla rozwoju procesów przemysłowych i nowych technologii, a także optymalizacji ważnych sektorów takich jak przechowywanie i transport produktów i towarów.
Oczywiście, przez lata zwiększyła się nasza świadomość wpływu plastiku na środowisko. Przedtem zbytnio nie koncentrowaliśmy się na tym, aby plastik stał się zasobem, który pozwoli nam czerpać korzyści z jego zastosowań w codziennym życiu, ale z większym zwróceniem uwagi na dobro naszej planety.
W ostatnich latach wysiłki przemysłu plastikowego skierowane są w tę stronę. Firmy produkujące materiały plastikowe, podobnie jak firmy wykorzystujące plastik w swoich produktach lub opakowaniach, podejmują rozwiązania o mniejszym wpływie na środowisko i praktyki, które pozwalają na wprowadzenie plastiku w prawdziwie obiegowe gospodarstwo. Firmy produkujące materiały, maszyny, opakowania i wyroby plastikowe inwestują w przemysł recyklingowy, produkując plastik z recyklingu i tworząc opakowania doskonale nadające się do recyklingu. Badania koncentrują się na rozwijaniu innowacyjnych polimerów o niskim wpływie środowiskowym, promując bardziej zrównoważone alternatywy.
Równocześnie wzrosła świadomość konsumentów na temat właściwego zarządzania plastikiem, redukcji, ponownego wykorzystania i recyklingu. Krajowe i unijne przepisy skłaniają nas do bardziej świadomego korzystania z plastiku oraz właściwego jego segregowania do recyklingu.
W tym kluczowym momencie historii stoimy na początku drogi, która spowoduje, że plastik stanie się częścią procesu obiegu gospodarczego, ograniczając jego wpływ na środowisko i czyniąc go cennym zasobem dla nas wszystkich!